Het belang van een uitmuntend remsysteem hoeven we niemand in de autosport uit te leggen, maar het is tijdrovend en kostenintensief om dit in de ‘rollende praktijk’ te perfectioneren. Vanuit die optiek ontwikkelt Race Hardware samen met HAN-studenten een remmentestbank—een jarenlang proces dat zijn voltooiing nadert. “Straks kan ik bijvoorbeeld de reactie meten van Halo P1-remvloeistof, waarvan ik distributeur ben geworden,” aldus Guus de Koster.

Al eerder lichtte de eigenaar van Race Hardware een tipje van de sluier op over het project, dat zich in eerste instantie in de computer voltrok, maar inmiddels steeds concretere fysieke vormen begint aan te nemen. “Het loopt al sinds de coronatijd. Survival of the fittest,” lacht De Koster met een gezonde dosis zelfspot. “In eerste instantie was het een uit de hand gelopen hobby, ontstaan vanuit het idee om kennis en ervaring te koppelen aan harde meetresultaten, maar gaandeweg werd het allemaal steeds serieuzer.” Hier ligt het interessegebied van de ondernemer uit Almere, die zich in zijn eigen racejaren—alweer een hele poos geleden—begon te verdiepen in de materie. “Ik wilde steeds meer weten en heb als techneut alle facetten geanalyseerd om daarmee een diepgaand begrip te ontwikkelen van hoe een remsysteem werkt. Dat moet je niet leren, maar snappen, want dan kun je ermee spelen. Inzichten opbouwen in plaats van feiten stampen.”

Ook al kreeg De Koster in de jaren dat hij productcatalogi uitgaf een beetje het imago van een ‘dozenschuiver’, hij wordt door teams en rijders in de autosportwereld regelmatig geraadpleegd voor advies op het gebied van remsystemen. De testbank gaat daarbij in de nabije toekomst een toegevoegde waarde leveren, in de zin van ‘meten is weten’.

Meedeinen op de golven
In de werkplaats van Pul Engineering staat hij: een CAD-getekende unit van pakweg drie meter lang en anderhalve meter breed en hoog. “Hier blijft de remmentestbank ook, want tussen de magazijnstellingen bij mij in Almere kan ik hem niet kwijt,” verklaart De Koster. “Als er dingen te meten en te onderzoeken zijn, verzamel ik ze en rijd ik gewoon een dagje op en neer.” Het zal nog even duren voordat dat gaat gebeuren. “De laatste fase breekt binnenkort aan. We hebben de software nu draaiende en hoeven alleen nog een paar constructieve aanpassingen te doen, alvorens we met testruns kunnen beginnen om tot een werkbaar geheel te komen. Dit hangt mede af van de beschikbaarheid van een groep studenten met relevante onderzoeksideeën en leerdoelen. Vanuit de HAN, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, zijn er drie disciplines betrokken bij dit project: automotive, werktuigbouwkunde voor het constructieve deel, en IT voor de softwareontwikkeling en de aansturing.”

Vanwege de voortgang van de studenten wisselen de groepen regelmatig, en op die golven deint de gezamenlijke ontwikkeling met Race Hardware noodgedwongen mee. Maar Guus de Koster vindt dat geen drama. “Zolang de remmentestbank straks maar doet wat hij moet doen. Ergens in de loop van 2026 hoop ik hem in gebruik te kunnen nemen.”

Alle bekende componenten
Wat heeft de testbank als instrument straks in zijn mars? “Feitelijk kun je er alle facetten van het remmen mee meten, als je maar sensoren op de juiste plaatsen aanbrengt. In het standaarddashboard nemen we remvloeistoftemperatuur, schijftemperatuur, remdruk, voertuigsnelheid en loadcell-druk op. Dit laatste is de roterende kracht die op een klauw wordt uitgeoefend. Verder hebben we een cyclicounter ingeprogrammeerd, waaraan je slijtagepatronen kunt koppelen. Andere denkbare opties laten we vooralsnog achterwege. Een full simulation speelt wel in het achterhoofd, maar dat heeft nogal wat voeten in de aarde. Stel dat je een duurbelasting tijdens een 24-uursrace wilt nabootsen, dan moet je het hele ontwerp zo ongeveer zes keer groter maken en naar een bijpassend bedrijfspand zoeken.”

De testbank is zodanig geconfigureerd dat Guus de Koster straks alle bekende componenten van een remsysteem kan aansluiten: klauwen, blokken, schijven, hoofdremcilinder, bekrachtiger en al het leidingwerk waar de vloeistof doorheen stroomt. “Alleen geen pedaal, want dat heeft geen toegevoegde waarde. Aan een mechanische hefboom valt immers weinig te beïnvloeden. Een elektronische actuator stuurt de hoofdremcilinder aan.”

Inremmen
De eigenaar van Race Hardware noemt enkele toepassingsgebieden voor de testbank, zoals het inremmen van frictiemateriaal op de blokken. “Voor competitiegebruik is het van belang dat alle materialen goed op elkaar inslijten, want dat bevordert de werking en de levensduur. Dat proces laat je normaal gesproken aan een coureur over, alleen wordt dat bij moderne generaties race- en rallyauto’s lastiger. Zeker de dikke bolides, zoals GT3’s. Frictiematerialen krijgen steeds meer torque—de kracht die optreedt gedurende de tijd dat je het pedaal ingetrapt houdt—en ‘initial bite’, oftewel de mate van reageren op de eerste remaanzet: scherp of wat ‘slomer’. Bij de blokjes voor high performance-auto’s zie je een trend naar een directere respons, omdat dat de rijder veel vertrouwen geeft.

Bij inremmen is echter het nadeel dat je dan lastiger kunt doseren, wat voor meer warmteontwikkeling zorgt. Precies dat wat je in zo’n fase niet wilt, als materialen geleidelijk op elkaar moeten inslijten. Een aanvullend probleem schuilt in het feit dat coureurs tegenwoordig veel sneller doorgroeien naar een snelle racewagen, waar ze vroeger ervaring opdeden met allerlei langzamere modellen en leerden te spelen met verschillende mates van remvertraging. Een licentiecursus van twee of drie dagen in plaats van veertien dagdelen, zoals in het verleden, maakt dat er natuurlijk niet beter op.”

Lage samendrukbaarheid
Daarnaast biedt de remmentestbank legio mogelijkheden om materialen en producten te testen en daarmee inzichten te verkrijgen. “Bijvoorbeeld of een bepaald type frictiemateriaal wel of niet werkt. Ik kan straks ook de reactie van remvloeistof meten… en laat ik nou toevallig distributeur zijn geworden van Halo P1, het meest geavanceerde product in zijn soort. Het kenmerkt zich door een extreem lage samendrukbaarheid over het gehele temperatuurbereik. Doordat het minder hygroscopisch is, vormen zich minder waterbelletjes en blijft het pedaalgevoel heel stabiel, wat de rijder vertrouwen geeft. Deze eigenschap verhoogt bovendien de levensduur van de remvloeistof ten opzichte van concurrerende high performance-producten, terwijl de productprijs op een gelijk niveau ligt.”

Het hoge kookpunt van Halo P1 vindt Guus de Koster minder interessant. “De thermische beperking van het remsysteem zit in de temperatuur die de cupjes in de klauwen aankunnen; meestal rond de 200 graden maximaal. Bij problemen moet je die eerst vervangen en indien nodig naar de oorzaak zoeken.” Een andere gunstige eigenschap van Halo P1 betreft de goede viscositeit, die bij ABS-systemen de doorstroming via de hydraulische kleppen optimaal houdt. “Ik verwacht dat dit ook resulteert in een lagere brake drag: slepen van de blokken na het terugveren van de rubbertjes in de remklauwen. Dat gaan we binnenkort bij formulewagens testen… maar dan wel fysiek, aangezien ons project nog niet klaar is.”

Data en psychologie
Sinds 2024 mag Race Hardware zich Ferodo Technical Support Partner noemen voor de Nederlandse markt. “Ik heb een aanvullend trainingsprogramma met de engineers van deze remblokkenfabrikant gevolgd in Italië,” vertelt Guus de Koster. “Dit geeft mij meer inzichten om, als schakel tussen klantenteams en de fabriek, frictiematerialen optimaal af te stemmen op het remsysteem en wensen tot verbetering. Welke compounds passen bij welke doelen? Daarbij baseer ik me enerzijds op harde voertuigdata en anderzijds op rijdersperceptie. Bij dat laatste komt een dosis psychologie om de hoek kijken. Je hoort in de racerij weleens roepen: ‘Remmen is angst.’ Eigenlijk zit daar wel een kern van waarheid in, want durf je voor de volle honderd procent op het systeem te vertrouwen? Als je niet weet wat er zich afspeelt, bouw je een marge in en ben je in de wedstrijd per definitie langzamer. Een techneut kan nog zoveel data hebben, maar als de factor tussen de stoel en het stuur het systeem niet maximaal benut, verkrijg je nooit optimale remprestaties.”

Meer informatie: www.racehardware.com

Tekst: Aart van der Haagen & foto’s: Erik van ’t Land, PR

Wil jij ons magazine ook lezen? Meld je dan aan via “bestellen” op onze website: www.start84.nl